Kościoły na rzecz sprawiedliwości klimatycznej

W ramach partnerstwa Kościoła Ewangelickiego Westfalii z Polską Radą Ekumeniczną oraz Kościołami ewangelickimi na Węgrzech i we Włoszech odbyło się sympozjum „Pandemia koronawirusa i sprawiedliwość klimatyczna”. Uczestnicy rozmawiali o zaangażowaniu ekologicznym Kościołów, szczególnie w kontekście pandemii COVID-19.

Sympozjum odbyło się 28 września. Początkowo miało mieć miejsce w Warszawie, jednak ze względu na pandemię zorganizowano je w formie wideokonferencji przez internet. Wzięło w nim udział kilkanaścioro przedstawicieli Kościołów z Polski, Westfalii (Niemcy), Węgier i Włoch. Dyskusje moderowali ks. Stephanie Lüders z Kościoła Ewangelickiego Westfalii i ks. Grzegorz Giemza, dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej.

W pierwszej części spotkania przedstawione zostały wyzwania Kościołów wobec pandemii COVID-19 w poszczególnych krajach. Marco Sorg opowiadał o sytuacji w Westfalii, Michał Karski w Polsce, Krisztián Kovács na Węgrzech, zaś Jens Hansen we Włoszech.

Następnie Jochen Motte ze Zjednoczonej Misji Ewangelickiej (VEM) przedstawił dokument „Kairos dla stworzenia – wyznanie nadziei dla Ziemi. Deklaracja z Wuppertalu”. Został on podpisany przez przedstawicieli różnych tradycji wyznaniowych i religijnych, którzy w 2019 r. uczestniczyli w konferencji „Razem na rzecz ekoteologii, etyki zrównoważonego rozwoju i Kościołów przyjaznych środowisku”.

W dokumencie podkreślono, że ruch ekumeniczny od dawna opowiadał się za zachowaniem integralności stworzenia, a to wymaga pilnego podjęcia kroków w kierunku sprawiedliwości ekologicznej. Skrytykowano również teologie i narracje, które przeinaczają Ewangelię oraz legitymizują logikę śmierci i zniszczenia, wspierając władzę i patriarchat. „Takie narracje i teologie zaprzeczają uznanej wiedzy naukowej i wykpiwają ją w interesie podtrzymywania istniejącego porządku. Powtarzają mit niekończącego się wzrostu i ufają jedynie w technologiczne rozwiązania problemów ekologicznych, zamiast stawiać na szerokie rozwiązania kulturowe, moralne i duchowe. Takie narracje i teologie przejawiają się w postaci pseudo-Ewangelii, w której ostateczną wartością zdaje się być czysta akumulacja bogactwa” – napisali autorzy deklaracji. Podkreślili też konieczność ekologicznego nawrócenia i przedstawili konkretne rekomendacje dla Kościołów, np. wzmacnianie świadomości klimatycznej w parafiach, promowanie sprawiedliwości w odniesieniu do płci w Kościołach i społeczeństwach, wprowadzenie refleksji dotyczącej teologii stworzenia i zrównoważonego rozwoju na wszystkich poziomach kształcenia itp.

W ostatniej części sympozjum zaprezentowane zostały projekty działań proekologicznych w Kościołach. Weronika Kluza z Polskiej Rady Ekumenicznej opowiadała o projekcie Rady EKOKOŚCIÓŁ. W ramach tej inicjatywy zorganizowano konferencję, warsztaty, włączono się też w Ekumeniczną Pielgrzymkę dla Sprawiedliwości Ekologicznej. – Chcemy pokazywać, jak ważny dla chrześcijan jest temat zmian klimatycznych i to, że możemy wpłynąć na ich zahamowanie – mówiła Weronika Kluza.

Krisztián Kovács przedstawił inicjatywy Kościoła ewangelickiego na Węgrzech: ekoparafie, ekojarmark, ogrody parafialne. Niedawno rozpoczęto projekt „Rowerem do kościoła i szkoły”, w ramach którego promowany jest zrównoważony transport. – W administracji kościelnej wciąż za dużo zużywamy papieru. Za dużo jeździ się samochodem. Duchowni mają za niską świadomość ekologiczną, szczególnie starsi – ubolewał przedstawiciel węgierskiego Kościoła.

Inicjatywy Kościołów ewangelickich we Włoszech zaprezentował Jens Hansen. Mówił o optymalizacji podróży samochodem, zmniejszaniu zużycia papieru, motywowaniu do działań. – Co trzecia parafia jest na drodze do nawrócenia ekologicznego lub już je przeszła – powiedział. Zwrócił też uwagę, że dobrym skutkiem pandemii jest mniejsze zanieczyszczenie środowiska. – Podczas lockdownu można było po raz pierwszy od dawna zobaczyć dno kanałów w Wenecji – woda była tak czysta – zauważył.