EKOpedagogicznie

O edukacji proekologicznej w kontekście pedagogiki religii i kultury, a także metodyki nauczania religii debatowano podczas konferencji „EKOpedagogicznie: pedagogika religii wobec wyzwań ekologii”.

Konferencja odbyła się 20 maja na platformie internetowej Zoom. Wzięło w niej udział kilkadziesiąt osób. Organizatorami konferencji byli Polska Rada Ekumeniczna (PRE), Wydział Nauk Społecznych Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (ChAT) i Wyższa Szkoła Teologiczno-Społeczna w Warszawie.

Rektor ChAT abp prof. Jerzy Pańkowski witając uczestników konferencji podkreślił związek między stosunkiem człowieka do przyrody a jego relacją z Bogiem. – Kryzys ekologiczny jest kryzysem duchowości człowieka – powiedział. Prezes PRE bp Jerzy Samiec zwrócił uwagę na potencjał edukacji ekologicznej. – Mam nadzieję, że ta konferencja będzie miała wpływ na to, jak my się zachowujemy, ale też jak wychowujemy kolejne pokolenia – mówił.

Pierwszy referat na temat „Człowiek jako stworzenie Boże w relacji do świata stworzeń i kosmosu” wygłosił prof. Krzysztof Leśniewski w Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zwrócił uwagę, że człowiek został powołany do bycia twórcą na wzór Stwórcy, aby w odpowiedzialny sposób traktować świat stworzeń. – Nie można traktować człowieka jako odizolowanego od reszty stworzenia – powiedział. Podkreślił też, że jakość relacji człowieka do stworzenia zależy od stopnia jego przemiany.

Ks. prof. Ryszard Sadowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego mówił o koncepcji edukacji ekologicznej w encyklice „Laudato si’” papieża Franciszka. – Współczesny kryzys środowiskowy nie jest kryzysem przyrody, lecz kryzysem cywilizacji, w obrębie której przyroda jest nadużywana przez człowieka – zauważył. Mówił o ekologicznym potencjale religii, która ma: zdolność do budowania wspólnoty i kształtowania kosmologicznych obrazów świata, autorytet moralny, wielką liczbę wyznawców czy znaczące środki materialne. Wymienił też elementy edukacji ekologicznej według papieża Franciszka, np.: niepoprzestawanie na informacji naukowej, krytyczne podejście do mitów nowoczesności, nauka ofiarności i wyrzeczeń, przestroga przed skutkami mentalności konsumpcjonizmu, akcentowanie odpowiedzialności i solidarności, przywracanie równowagi, wychowanie do wspólnoty, wskazywanie na etyczny wymiar stosunku do przyrody, włączenie argumentacji religijnej, wskazywanie na działania możliwe dla każdego.

Abp prof. Jakub Kostiuczuk z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej mówił o problematyce ekologicznej w kontekście katechezy szkolnej. – Kwestie ekologiczne mogą być wplecione w większość lekcji religii – podkreślił. Zauważył, że określenie właściwego miejsca człowieka w stworzeniu będzie określać jego relację ze Stwórcą. Odwołał się też do wypracowanych w tradycji prawosławnej dokumentów dotyczących zagadnień ekologicznych. – Człowiek ma zrezygnować z roli eksploatatora tego świata i stać się jego gospodarzem. Do tego wzywa Kościół Prawosławny – powiedział.

Prorektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej ks. prof. Bogusław Milerski wygłosił referat „Proces koncyliarny jako forma wychowania ekologicznego”. Zwrócił uwagę, że w edukacji ważne jest nie tylko to, co się mówi, ale też jak się to robi. W tym kontekście przywołał fenomen wypracowany na gruncie niemieckiej refleksji ewangelickiej – proces koncyliarny. – W swej treści proces koncyliarny dotyczył trzech fundamentalnych kwestii: sprawiedliwości, pokoju i zachowania stworzenia. Te trzy pojęcia warunkują się wzajemnie, są immanentnie połączone – tłumaczył prelegent. W procesie tym debata jest nie tylko metodą uzgadniania czegoś, ale też formą upodmiotawiania i wyzwalania jednostki. – Proces koncyliarny próbuje debatę na abstrakcyjne tematy przenieść na debatę podstawową i doświadczenie – mówił ks. prof. Milerski.

W dalszej części konferencji mówiono o wyzwaniach ekologii w kontekście pedagogiki religii, pedagogiki kultury i metodyki. Referaty dotyczyły m.in. przemocy wobec zwierząt, wychowania do bezpieczeństwa ekologicznego, ekologii w kontekście wartości czy edukacji ekologicznej poprzez sztukę.

mk

 

program konferencji